Ο εορτασμός της Ημέρας του Φροντιστή στην Ευρώπη 2025 αποτελεί αφορμή να αναγνωρίσουμε και να επιβραβεύσουμε την ανεκτίμητη συνεισφορά των άτυπων φροντιστών προς τους οικείους τους που τους έχουν ανάγκη.
Το Κέντρο Ημέρας για την Ψυχολογική Υποστήριξη Ασθενών με Καρκίνο (ΚΗΨΥΑΚ) της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, δουλεύοντας συστηματικά με τους φροντιστές των ογκολογικών ασθενών, επιθυμεί:
- να τονίσει τον σημαντικό ρόλο των φροντιστών ως το κύριο υποστηρικτικό πλαίσιο για τους ασθενείς,
- να τους υποστηρίξει και να τους ενδυναμώνει στον ρόλο τους κατά την πορεία της ασθένειας, καθώς και
- να ευαισθητοποιήσει τους ίδιους αλλά και όλη την κοινότητα σχετικά με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, ως ενός επίσης ευάλωτου πληθυσμού.
Η αποστολή και το έργο του ΚΗΨΥΑΚ
Για περισσότερα από 20 χρόνια, το ΚΗΨΥΑΚ – ένα από τα ελάχιστα εξειδικευμένα Κέντρα Ημέρας Ψυχικής Υγείας στον τομέα της Ψυχο-Ογκολογίας – προσφέρει υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ασθενείς με καρκίνο και στους φροντιστές τους.
Παράλληλα με την ιατρική θεραπεία, βοηθά τους ασθενείς και τις οικογένειές τους να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές και τις δυσκολίες που επιφέρει η νόσος.
Η υποστήριξη παρέχεται δωρεάν και περιλαμβάνει:
- ψυχοθεραπευτική στήριξη (ατομική και ομαδική),
- ψυχιατρική παρακολούθηση,
- χοροκινητική θεραπεία και
- κοινωνικοπρονοιακή συμβουλευτική.
Επιπλέον, το ΚΗΨΥΑΚ παρέχει εποπτεία και εκπαίδευση σε φοιτητές και επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οργανώνει και συμμετέχει σε δράσεις ευαισθητοποίησης της κοινότητας, ασχολείται με την έρευνα στον τομέα της ψυχο-ογκολογίας και συνεργάζεται με ομοειδείς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η φροντίδα του φροντιστή
Η εξειδικευμένη ομάδα του ΚΗΨΥΑΚ, μέσα από την πολυετή ψυχοθεραπευτική της εμπειρία, τονίζει ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για φροντίδα του ασθενούς χωρίς τη φροντίδα του συγγενή.
Η αποτελεσματική υποστήριξη του ογκολογικού ασθενούς προϋποθέτει την ενεργή στήριξη της οικογένειας.
Περίπου το 30% των αιτημάτων που απευθύνονται στο ΚΗΨΥΑΚ κάθε χρόνο αφορούν στην υποστήριξη φροντιστών.
Ο καρκίνος επιφέρει μεγάλες και απότομες αλλαγές σε σωματικό, συναισθηματικό, κοινωνικό και εργασιακό επίπεδο, επηρεάζοντας τις σχέσεις εντός της οικογένειας και του ευρύτερου περιβάλλοντος. Οι φροντιστές συχνά:
- βρίσκονται στη δίνη της ασθένειας, συμμετέχοντας σε εξετάσεις, θεραπείες και επεμβάσεις,
- αναλαμβάνουν πολλαπλούς ρόλους – υποστηρικτικούς, οργανωτικούς, συναισθηματικούς,
- κουράζονται σωματικά και ψυχικά, νιώθοντας παραμελημένοι, φοβισμένοι, αγχωμένοι,
- καλούνται να μεταφέρουν πληροφορίες ή να προστατεύσουν τους οικείους τους από δύσκολες αλήθειες,
- αντιμετωπίζουν εργασιακές και οικονομικές δυσκολίες λόγω των απαιτήσεων της φροντίδας.
Ανάγκες και υποστήριξη
Σε κάθε φάση της ασθένειας, οι φροντιστές χρειάζονται συμβουλευτική για:
- απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα (π.χ. αποκάλυψη της ασθένειας, αναμενόμενες εξελίξεις),
- κατανόηση των συναισθηματικών αντιδράσεων του ασθενούς και των άλλων μελών της οικογένειας.
Χρειάζονται επίσης ψυχοθεραπεία για να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν τις δικές τους ανάγκες και δυσκολίες, όπως θυμό, αγανάκτηση, λύπη, άγχος, εξάντληση ή παραίτηση.
Έκκληση για δράση
Με αφορμή την Ημέρα του Φροντιστή στην Ευρώπη 2025, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί η ανάγκη για εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές στήριξης των φροντιστών.
Οι ασθενείς με καρκίνο και οι φροντιστές τους πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν συστηματική ψυχολογική υποστήριξη, ως αναπόσπαστο μέρος της ολιστικής θεραπείας του καρκίνου.
Κατιαλένα Σουρβίνου
Ψυχολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια
Εξειδίκευση στην Κλινική Ψυχοκοινωνική Ογκολογία